PCOS to angielskojęzyczny skrót choroby jajników (ang. polycystic ovary syndrome. Po polsku nazywa się zespołem policystycznych jajników, po łacinie: syndroma ovariorum policysticum. Jest hormonalnym schorzeniem kobiet (najczęściej młodych) wywołanym przez nadmiar ilości męskich hormonów (androgenów), w szczególności testosteronu. W wyniku choroby w jajnikach tworzą się liczne torbiele (cysty), stąd inna nazwa: wielotorbielowatość jajników. Jak zobaczycie dieta dr Budwig świetnie wpasowuje się w najnowsze zalecenia dla chorych na PCOS.
Jakie są objawy policystycznych jajników
Znaczną rolę w rozwoju tej choroby odgrywa nadprodukcja hormonu luteinizującego (LH) a także wysoki poziom insuliny we krwi. Zatem pacjentki z PCOS to zwykle osoby ze sporą nadwagą.
Oprócz otyłości, schorzeniu towarzyszą zwykle następujące objawy: nieregularność lub zatrzymanie miesiączki, insulinooporność oraz maskulinizacja, w szczególności patologiczne owłosienie tzw. hirsuityzm.
PCOS może też objawiać się problemami skórnymi (trądzikiem, łojotokiem, rogowaceniem), nadmiernym krwawieniem miesiączkowym, nasilonymi zmianami nastroju (przedłużony czas trwania zespołu napięcia przedmiesiączkowego) a także niepłodnością.
Policystyczność jajników zwiększa ryzyko rozwoju choroby nowotworowej (rak jajnika, endometrium i piersi) i niestety coraz częśćiej się zdarza. Zakłada się, że cierpi już na nie od 5 do 20% kobiet w wieku rozrodczym. [4]
Co jest przyczyną? Niektórzy lekarze twierdzą, że genetyka. A może jednak błędy dietetyczne i siedzący tryb życia?
Czy istnieje dieta niezdrowa dla jajników?
Moje gdybanie, jest jak najbardziej uprawnione. Naukowcy także zadają takie pytania.
W badaniu włoskim [1] np. porównano 2 grupy kobiet: otyłe z PCOS i otyłe bez PCOS. Nie stwierdzono, co prawda istotnej różnicy w diecie badanych (obie przecież z nadwagą), jednak zauważono, że:
kobiety chore na zespół policystycznych jajników jedzą mniej tłuszczy, a więcej błonnika, sera, słodyczy oraz preferują używanie olejów surowych niż używanych do gotowania.
Z kolei w USA, w badaniu kohortowym [2] zaobserwowano, że kobiety z PCOS jedzą znacznie więcej białego chleba i frytek.
Ważne badanie dotyczy nabiału. Okazuje się że może on być i zdrowy, i niezdrowy. Zależy, jaki kupujemy.
Naukowcy sprawdzili [3], że niskotłuszczowy nabiał (chude mleko, chudy jogurt itd) niekorzystnie wpływa na gospodarkę hormonalną kobiet: podnosi poziom androgenów i upośledza zdolności rozrodcze,
ale wysokotłuszczowy (pełnotłuste mleko, jogurty, sery)- ma korzystne oddziaływanie.
Jaka jest zatem zdrowa dieta w przypadku PCOS?
I tu miła niespodzianka, bo najnowszą publikację naukową na ten temat zrobili Polacy [4] . Jako orędowniczka najzdrowszej wg mnie diety na świecie, czyli diety dr Budwig – naprawdę bardzo się cieszę z tej pracy, bo wreszcie napisano wprost coś bardzo ważnego, a mianowicie:
„Zmiany stylu życia powinny być leczeniem pierwszego rzutu u kobiet z PCOS z nadwagą lub otyłością. Niefarmakologiczne interwencje obejmują: zmianę nawyków żywieniowych, aktywności fizycznej i wsparcia psychologicznego.”
Konkretne zalecenia polskich naukowców obejmują:
- dostosowanie kalorycznej zawartości diety do rzeczywistego indywidualnego zapotrzebowania na energię
- regularność posiłków
- odpowiednie nawodnienie
- wzbogacenie diety w naturalne kwasy Omega-3
- usunięcie z diety produktów zaawansowanej glikacji* (nazywane w skrócie AGE, ang. Advanced Glycation End-Products lub MRP, ang. Maillard Reaction Products)
*”Wszystkie produkty przechowywane przez długi czas, przetwarzane w wysokich temperaturach, produkty, których tekstura, smak i zapach zostały sztucznie poprawione są produktami zawierającymi wysokie stężenia AGE i powinny być całkowicie wykluczone z diety kobiet z PCOS.”
A co z ruchem fizycznym i PCOS?
W porównaniu ze zdrowymi, kobiety chorujące na zespół policystycznych jajników prowadzą mniej aktywny tryb życia. Tak wynika z danych zebranych np. przez chińskich badaczy [5], którzy skierowali ankiety do badanych kobiet zarówno na temat diety z okresu bieżącego, jak i okresu poprzedzającego badanie (5 lat wcześniej).
Polscy naukowcy przejrzeli znacznie więcej opracowań i na ich podstawie podkreślają, że aktywność fizyczna to drugi ważny element do zmiany w życiu chorych kobiet.
Polska publikacja przypomina jeszcze o niekorzystnym skutku niedoborów witaminy D na PCOS i sugeruje ewentualną suplementację (od 1000 IU profilaktycznie każdego dnia, przez 2000?4000 IU przy laboratoryjnym monitorowaniu stężenia 25(OH)D3 , do nawet 50 000 IU – pod kontrolą lekarza, okresowo, przy bardzo niskich steżeniach wit. D3 we krwi).
Poziom niedoborów witaminy D zwykle koreluje z mniejszym ruchem fizycznym. Produkujemy ją sobie przecież sami, gdy odpowiednio rozebrani przebywamy na zewnątrz. W naszym klimacie jednak trudno zapewnić sobie wystarczające nasłonecznienie, o czym piszę tutaj: Wakacje z witaminą D.
Zażywanie spacerów i wszelki inny ruch na świeżym powietrzu są więc dla kobiet z chorymi jajnikami po dwakroć korzystne.
Dieta dr Budwig pasuje do PCOS jak ulał
Dieta dr Budwig, którą promujemy rodzinnie od prawie 20 lat, doskonale wpisuje się w naukowe rekomendacje dla chorych na zespół policystycznych jajników.
Są w niej zalecenia odnośnie ruchu fizycznego na świeżym powietrzu, werandowania na słońcu, postulat jedzenia tylko świeżo przygotowywanych posiłków po jak najkrótszej obróbce termicznej.
Do tego codziennie wykorzystuje się w tej diecie olej lniany i siemię lniane, które inni naukowcy sprawdzili pod kątem skutecznego leczniczego działania na jajniki. Także w PCOS. Polecam!
Bibliografia
[1] Paola Altieri Carla Cavazza Francesca Pasqui Antonio M. Morselli Alessandra Gambineri Renato Pasquali , Dietary habits and their relationship with hormones and metabolism in overweight and obese women with polycystic ovary syndrome , Clinical Endocrinology Volume 78, Issue 1
[2] Crystal C. Douglas,Leigh E. Norris,Robert A. Oster,Betty E. Darnell,Ricardo Azziz,Barbara A. Gower , Difference in dietary intake between women with polycystic ovary syndrome and healthy controls, Fertility and Sterility, Elsevier August 2006
[3] J.E. Chavarro, J.W. Rich-Edwards, B. Rosner, W.C. Willett, A prospective study of dairy foods intake and anovulatory infertility, Human Reproduction, Volume 22, Issue 5, May 2007, Pages 1340?1347, https://doi.org/10.1093/humrep/dem019
[4] Dutkowska A1, Konieczna A1, Breska-Kruszewska J1, Sendrakowska M2, Kowalska I3, Rachoń D1, Zalecenia dotyczące postępowania niefarmakologicznego u kobiet z PCOS celem zmniejszenia masy ciała i poprawy zaburzeń metabolicznych (Recomendations on non-pharmacological interventions in women with PCOS to reduce body weight and improve metabolic disorders) , Endokrynol Pol. 2019;70(2):198-212. doi: 10.5603/EP.a2019.0006.
[5] Effects of exercise and dietary habits on the occurrence of polycystic ovary syndrome over 5 years of follow?up
Jing Zhang Kunyan Zhou Li Luo Ying Liu Xiaofang Liu Liangzhi Xu
First published: 07 June 2018
https://doi.org/10.1002/ijgo.12563